Onlangs werd het Iberisch schiereiland getroffen door een historische black-out. In enkele seconden tijd werd de volledige digitale en energie-infrastructuur lamgelegd. Geen telecommunicatie, geen toegang tot informatie, geen mogelijkheid om aankopen te doen, geld af te halen of noodhulp in te schakelen. In Lissabon duurde de onderbreking tot wel 18 uur, terwijl in andere delen van de regio de situatie na ongeveer 10 uur weer genormaliseerd was.

De exacte oorzaak van de storing blijft voorlopig onduidelijk. Een cyberaanval werd snel uitgesloten, maar een definitieve verklaring is nog steeds niet bevestigd. Tegelijkertijd doken er alarmerende berichten op die het groeiende aandeel van hernieuwbare energie in vraag stelden en zelfs opriepen tot een beperking ervan.

Kan België een soortgelijk scenario meemaken?

Hoewel het risico op een black-out nooit volledig kan worden uitgesloten, is België veel sterker verbonden met zijn buurlanden. Deze onderlinge afhankelijkheid zorgt voor meer stabiliteit op het elektriciteitsnet, dankzij grensoverschrijdende energietransfers—een voordeel dat het Iberisch schiereiland slechts in beperkte mate heeft.

Bovendien evolueren de technologieën rond hernieuwbare energieën snel naar meer intelligentie en reactiviteit. Deze transformatie maakt het vandaag mogelijk om hernieuwbare productie te combineren met de stabiliteit van het netwerk.

De cruciale rol van slimme hernieuwbare energie

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn hernieuwbare energiebronnen niet van nature onstabiel. Ze worden juist belangrijke troeven voor de energie­resistentie wanneer ze gekoppeld worden aan slimme beheersystemen en opslagcapaciteit.

Een grootschalige zonnecentrale uitgerust met een geavanceerd Energy Management System (EMS) biedt verschillende belangrijke voordelen:

• Onevenwichten anticiperen door netwerkgegevens te analyseren en te reageren op signalen van netbeheerders;
• Reageren in milliseconden via dynamische aansturing van productie of activering van opslag;
• Vermogen opnemen of injecteren via batterijen, afhankelijk van de behoeften van het net.
  
  Deze systemen maken van elk productie-eenheid een actieve speler in het balanceren van het elektriciteitsnet, die zijn gedrag in real time kan aanpassen.

Een toekomstgericht model: flexibiliteit, autonomie en veiligheid

De combinatie van hernieuwbare energiebronnen, gedistribueerde opslag en slimme beheerstechnologieën vormt de basis van het elektriciteitsnet van morgen. Dit model maakt het niet alleen mogelijk om een toenemend aandeel van intermitterende energie te integreren, maar versterkt ook de leveringszekerheid.

In 2024 werd bijna 47% van het elektriciteitsverbruik in Europa gedekt door zonne- en windenergie. Dat aandeel neemt elk jaar verder toe.

In het licht van klimaat- en geopolitieke uitdagingen is het niet de bedoeling om deze evolutie af te remmen, maar juist om ze te ondersteunen met robuuste, flexibele en intelligente oplossingen.

Licht omzetten in een energie­bescherming

In plaats van de beperkingen van het systeem te vrezen, is het belangrijk om te vertrouwen op technologische vooruitgang om de veerkracht van installaties te versterken. Door te investeren in slimme oplossingen, opslag te integreren en het energiebeheer te optimaliseren, kunnen bedrijven niet alleen meer autonomie verkrijgen, maar ook een actieve rol spelen in de stabiliteit van het net.

Recente gebeurtenissen tonen aan dat afhankelijkheid van gecentraliseerde systemen kwetsbaarheden met zich meebrengt. Maar ze maken ook duidelijk dat hernieuwbare energie—wanneer goed aangestuurd—concrete antwoorden biedt op deze uitdagingen.

Het is tijd voor een visie op de toekomst: meer verbonden, slimmer.